Bir tabakanın normal faylanma ile
esnemesi (stretching).
- Tavan bloğun taban bloğuna göre aşağı hareket ettiği eğim atımlı fay;
- Genelde genç birimler yaşlı kayaçların üzerine gelir;
- Fayı da kesen düşey kesitte stratigrafinin bir bölümü kaybolur;
- NF ların büyük bir bölümü yüksek açılı (60º) yapılardır, fakat düşük açılı (<30 i="" nbsp="">hatta yataya yakın NF’lar da vardır;
- Tavan bloğun aşağı hareketi sonucu, NF’lar kıta kabuğunda uzama veya genişlemeye neden olurlar
- NFlar tek bir kırık düzlemi veya birbirine paralel ve paralel olmayan çok sayıda kırıkla tanımlanan fay zonları da oluştururlar;
- İkincil fayların büyük bir bölümü Ana (Master) faydan ayrılan (branch or splay) kollardır: sintetik veya antitetik
- Harita görüntüsünde, faylar örgülü (anastomosing) desen, kesitler de ise gül (flower) veya palmiye ağacı (palm-tree) deseni sunarlar;
- NFlar genelde kenarları sintetik faylarlar sınırlanan tipik basamak (step) veya üst üste gelme (overlapping) deseni oluştururlar.
NFlar tek bir kırık yüzeyi veya birbirine paralel veya paralel olmayan bir seri (fay zonu) oluşturabilirler:
- Harita görüntüsünde, faylar örgülü (anastomosing) deseni oluştururken,
- Kesitte bu yapılar gül- veya palmiye ağacı deseni gelişir. İkincil fayların büyük bir bölümü ana (master) faydan ayrılan (dallanan) sintetik ve antitetik yapılardır.
Normal Fay ile Birlikte Gelişen Yapılar
Ana fay ve birlikte gelişen ikincil yapılar; düşük açılı normal faylar ve tavan
bloklarında gelişen bindirimli fay blokları (Twiss & Moores 1992)
Normal faylarda gelişen sintetik (s) ve antitetik (a)
faylar
H: horst, G: graben
Tavan bloğun aşağı doğru hareket etmesi sonucu Normal Faylar kıta kabuğunda
uzamaya ve genişlemeye neden olurlar.
Listrik (kavisli) faylar
Fay düzlemi yüzeye yakın kesimlerde oldukça dik, derinlere doğru düşük eğimli veya yataya yakın konumdaki faylara listrik fay (kavisli fay) denir.
.Listrik fayın genel bir kesiti
Sismik kesitte görülen, listrik faylarla ilişkili büyüme fayı, roll over antiklinal, antitetik ve sintetik faylar.
Büyeme fayı (growth fault) ve ters sürüme kıvrımı.
(a)tabakaların faylanmadan önceki durumu,
(b) tabakaların faylanmadan sonraki durumu
Kavisli (Listrik) bir nomal fay üzerindeki yer değiştirmenin (deplasman) geometrisi: ‘rollover’ antiklinal oluşumu ve antitetik normal faylanma.
(A) Yeni başlayan faylanma ve kıtasal bloklar: tavan bloğun L uzunluğu sabit kalır.
(B) tavan bloğun kavisli fayın planar kesiminde d mesafesi kadar rijid yer değiştirmesi/ kayması, bloğun diğer ucunda jeolojik olarak anlamsız bir aralık/boşluk (gap) oluşturur.
Sıyrılma Fayı
(C) tavan bloğuna yayılmış deformasyon tavan bloğun fay düzlemi ile temasını kaybetmemesine imkan verir; deformasyon tavan blokdaki katmanların ‘rollover’ antikline dönüşmesi ile neticelenir.
Büyüme faylarının ve ters sürüme kıvrımlarının (reverse drag folds) oluşum mekanizması
Normal Fayların Tektonik Ortamı
- Uzaklaşan levha sınırları & Okyanus ortası sırtlar
- Riftler
- Diyapir ve domların tepe kısımları
- Büyük ölçekli antiklinallerin tepe kısımları
- Hendeklerin dış duvarları
- Graviteye bağlı olarak gelişen kütle kaymalarının ürettiği büyüme faylarının yüksek açılı üst kesimleri
- Yay-ardı havzalar
- Doğrultu atımlı faylar boyunca gelişen transtansiyonel ortamlar:
-Gevşeyen büklüm
-Gevşeyen sıçrama
Uzaklaşan Levha Sınırları & Okyanus Ortası Sırtlar
Yüksek Açılı Dalma Batma Zonlarını Yay-ardı Bölümleri
Diyapir ve Domların Tepe Bölümleri
Diapirlerin Tepe Kesimleri
Diyapir sokulması ile oluşmuş çevresel bindirme fayları. Merkezdeki normal fayları diyapirin yükselmesi sırasında gelişen genişlemenin ürünleridir. (A) şematik harita; (B) şematik kesit
Büyük Ölçekli Kıvrımların Tepe (hinge) Kısımları
Çökme yapıları: Eğer derinlerde boşluklar oluşur ise, yüzey kayaçları genelde çöker ve konsentrik fayları oluştururlar: halka (ring) faylar (örnek; kaldera oluşumu: boşalan magma odacığına yüzey kayaçlarının göçmesi!
Kaldera oluşumu ile gelişmiş normal faylar: (A) kalderanın etrafındaki halka fayların şematik haritası; (B) Kalderanın şematik kesiti.
Meke Gölü (Karapınar, Konya)
Nemrut Krater Gölü (Van)
ÇEKİRDEK KOMPLEKSLER (CORE COMPLEXES)
