DÜNYAMIZIN
İÇERİSİNİN HAREKETLİ OLDUNU EN İYİ İSPATLAYAN YERLERDEN BİRİ VOLKANLARDIR!
DÜNYANIN
HAREKETLİ OLDUĞUNUN EN BELİRGİN BİR DİĞER İŞARETÇİSİ DEPREMLERDİR
Yerkürenin iç Yapısı
Dünyanın katı olan en üst katmanı elastik haldeki LİTOSFER dir. Daha altta ise plastik haldeki ASTENOSFER vardır.
,
DEPREM : DÜNYAMIZIN
LİTOSFERİNİN HAREKETLERİ ESNASINDA AÇIĞA
ÇIKAN BİR ENERJİ BOŞALMASIDIR. DÜNYADAKİ
BÜYÜK DEPREM KUŞAKLARI LEVHA
SINIRLARINDA BULUNUR.
DEPREM ;
- Faylar
- Dalma-Batma zonları
- Volkanlar
- Heyelanlar
- Çökmeler
- Yeraltı patlatmaları
gibi nedenler ile gelişebilir.
DEPREM GENELLİKLE
YERKABUĞUNDAKİ FAY ADI
VERİLEN KIRIK ZONLARI BOYUNCA OLUŞUR.
FAY, DÜNYANIN EN ÜST KATMANI OLAN KABUK İÇERİSİNDE GELİŞEN BİR KIRIK
DÜZLEMİDİR. FAYLAR İKİ YANLARINDAKİ KAYALARIN BİRBİRİNE GÖRE HAREKET ETMESİNİ
SAĞLARLAR.
CİSİM
DALGALARI
YÜZEY DALGALARI
TSUNAMİ
TÜRKİYE’NİN DEPREMSELLİĞİ
Günümüzden
yaklaşık 15 milyon yıl önce (Miyosen) Afrika Levhasına göre kuzey batıya doğru
daha hızlı hareket eden Arabistan Levhasının Türkiye Levhasıyla çarpışmasıyla
Türkiye’nin neotektonik
rejimi başlamıştır. Türkiye’nin doğusunda kıta-kıta çarpışmasıyla oluşan
kuzeybatı yönlü basınç gerilmeleri, aynı dönemde Ege Bölgesinde gelişen
kuzey-güney doğrultulu çekme gerilmeleriyle dengelenmiştir. Günümüzden yaklaşık
4-5 milyon yıl önce (Pliyosen) ise Kuzey Anadolu ve Doğu Anadolu Faylarının
oluşmasıyla Türkiye Levhası daha küçük levhacıklara
bölünmüştür .
KUZEY ANADOLU FAYI BOYUNCA FARKLI STRES TRANSFERLERİ ve DEPREMSELLİK
KUZEY
ANADOLU FAY SİSTEMİNİN DOĞU VE BATI KESİMİNİN DEPREM ÜRETİM STİLLERİ
BİRBİRİNDEN FARKLIDIR.
KUZEY
ANADOLU FAY SİSTEMİNİN DOĞU MAKRO-SİSMİK ZONU’NDA 1482
YILINDAN
GÜNÜMÜZE KADAR GEÇEN ZAMANDA ORTALAMA 75 YILLIK PERİYOTLARLA 7 DEPREM SERİSİ
GERÇEKLEŞMİŞTİR.
KUZEY
ANADOLU FAY SİSTEMİNİN BATI MAKRO-SİSMİK ZONUNDA İSE 1912 DEN GÜNÜMÜZE KADAR
GEÇEN ZAMANDA 6 DEPREM ÇİFTİ GERÇEKLEŞMİŞTİR.
KUZEY
ANADOLU FAYNIN BATI MAKRO-SİSMİK ZONU’NDA KUZEY VE GÜNEY KOLLAR ARASINDAKİ
KARŞILIKLI STRES AKTARIMI İLE GERÇEKLEŞEN DEPREM ÇİFTLERİNİN VARLIĞI BÜYÜKLÜĞÜ
7’DEN FAZLA OLAN TARİHSEL DEPREMLERDE DE GÖZE ÇARPMAKTADIR.
SONUÇ OLARAK ;
KUZEY ANADOLU FAY SİSTEMİ BATI VE
DOĞU OLMAK ÜZERE İKİ FARKLI MAKRO-SİSMİK ZONDAN OLUŞMAKTA OLUP, BU ZONLAR
FARKLI DEPREM ÜRETİM STİLLERİYLE KARAKTERİSTİKTİR.
DOĞU MAKRO SİSMİK ZONU ERZİNCANDAN
BAŞLAYIP BATIYA (BOLU’YA) DOĞRU İLERLEYEN DEPREM SERİLERİ OLUŞTURURKEN, BATI
SİSMİK ZONU KUZEY VE GÜNEY KOLLAR ARASINDA KARŞILIKLI STRES AKTARIMI İLE
MEYDANA GELEN DEPREM ÇİFTLERİ OLUŞTURUR.
KUZEY ANADOLU FAY SİSTEMİNİN BU
DEPREM ÜRETİM STİLİ GELECEKTEDE DEVAM EDECEK OLURSA, DOĞUDA TOKAT, AMASYA,
SAMSUN İLİ GÜNEYİ, BATIDA İSE KUZEY KOL POTANSİYEL DEPREM BÖLGELERİDİR.
TÜRKİYE
BİR DEPREM ÜLKESİDİR
- Kuzey Anadolu Fayı
- Doğu Anadolu Fayı
- Ege Graben sistemi
- Doğu Anadolu sıkışma bölgesi
- Karadeniz sıkışma bölgesi
- Ölü Deniz Fayı